Veelgestelde vragen

Geothermie is de techniek die gebruik maakt van de warmte in de aarde. In de aardbodem zitten natuurlijke waterhoudende grondlagen. Hoe dieper, hoe warmer het water in de aarde is. De temperatuur stijgt met 30 tot 35 °C per kilometer diepte. Om gebruik te kunnen maken van deze warmte vinden twee boringen plaats. Eén voor een leiding die het water naar de oppervlakte omhoog brengt en een tweede leiding om het afgekoelde water terug de diepte in te pompen. Eenmaal aan de oppervlakte wordt het warme water met een warmtewisselaar overgedragen aan een distributienet dat het water naar de afnemers transporteert.

Nederland schakelt over op een energievoorziening die toekomstbestendig is. Dat wil zeggen dat we de gevolgen van klimaatverandering zoveel mogelijk beperken (minder CO2-uitstoten) en zoveel mogelijk energie lokaal opwekken. We gaan ‘van gas los’ en schakelen zoveel mogelijk over op lokale, duurzame energiebronnen. Geothermie is zo’n lokale en duurzame bron, die ingezet kan worden voor de verwarming van bijvoorbeeld woningen, gebouwen en de tuinbouw. De techniek gebruikt relatief weinig elektriciteit (alleen voor het rondpompen van het water) en er is nauwelijks uitstoot van CO2, stikstof, zwaveldioxide, fijnstof.

De voorraad aardwarmte die in de aardkorst zit, is nagenoeg onuitputtelijk. Door natuurlijke processen in de kern van de aarde blijft het water in de diepe ondergrondse aardlagen continu warm. Wel zal de temperatuur van de grondlagen waar aardwarmte uit wordt gewonnen, over een termijn van enkele tientallen jaren afnemen. Deze daling zal zich herstellen als de aardwarmtebron uit productie wordt genomen. Ongeveer 35 jaar na de start van de warmteonttrekking is het water in de productiebron hooguit 1 graad koeler dan bij de aanvang van de aardwarmtewinning. Aardwarmtebronnen in het buitenland, die al meer dan 60, 70 of zelfs 80 jaar in productie zijn, vormen geen uitzondering, mits de bronnen goed worden beheerd.

Aardwarmte is schone energie, er worden vrijwel geen fossiele brandstoffen verbrand, er komt vrijwel geen CO₂ vrij. Er is alleen elektriciteit nodig om het water op te pompen, rond te pompen en te injecteren: circa 1 MegaWatt elektrisch zorgt voor productie van warmte tussen de 15 en 25 MegaWatt.Maar deze elektriciteit is te vergroenen met bijvoorbeeld wind- of zonne-energie.

Als het reservoir lokaal te ver is afgekoeld voor gebruik zal deze opgewarmd worden vanuit de kern van de aarde. Er moet dan een paar honderd jaar gewacht worden om op dezelfde plek weer te kunnen produceren. Dit staat niet in verhouding tot de miljoenen jaren waarin olie/gas wordt opgebouwd.

In principe wel, maar daarvoor is wel een kundige operator organisatie nodig. Voor het boren naar aardwarmte zijn vergunningen nodig, zoals een aardwarmtestartvergunning (opsporingsvergunning). Voor die vergunning is uitgebreid geologisch onderzoek nodig (o.a. optimale locatie, reservoireigenschappen, kans op bodembeweging), een financiële haalbaarheidsstudie en er wordt gekeken of de organisatie de kennis en kunde heeft voor het werken in de diepe ondergrond. Daarnaast moet, voordat een boring en de testen kunnen plaatsvinden, een boorprogramma en rapportage over de beïnvloeding op de omgeving (Barmm) ingediend worden bij Staatstoezicht Op De Mijnen (SODM). Voor het daadwerkelijk exploiteren van de bron is een winningsvergunning nodig. Daarnaast dient voor het bouwen op de boorlocatie een omgevingsvergunning bij de gemeente te worden verkregen.

Geothermie is net als olie- en gaswinning een mijnbouwactiviteit en er zijn onzekerheden verbonden aan het werken in de diepe ondergrond. De kennis van de Nederlandse ondergrond is groot, het is echter nooit met 100% zekerheid te voorspellen wat in de diepe ondergrond exact zal worden aangetroffen.

Bij geothermie blijft het evenwicht in de aarde vrijwel intact omdat het water dat opgepompt wordt weer teruggepompt wordt nadat de warmte eruit gehaald is. De kans op kleine aardbevingen in Westland is zeer klein omdat er geen seismische activiteit in het gebied is. Het effect in de ondergrond betreft met name geleidelijke afkoeling van de bron. Het is vooral belangrijk om de bodem tijdens de productiefase goed te monitoren. Dat doet Trias Westland dan ook zeker.

In bepaalde delen van het land wordt toepassing van geothermie extra kritisch beoordeeld door de toezichthouder (SodM) en gemonitord tijdens de exploitatie. Dit heeft te maken met bevingen die zijn veroorzaakt door nabijgelegen gaswinning (geïnduceerde seismiciteit) of het voorkomen van natuurlijke seismiciteit in de ondergrond.

Ruim vijftig jaar gaswinning in Nederland heeft veel kennis opgeleverd over de ondergrond en de effecten op de bovengrond. Nieuwe mijnbouwprojecten zoals geothermie worden aan moderne, strenge eisen onderworpen. Geothermie operators leren van de gas- en olie industrie en eerdere geothermieprojecten. Zij professionaliseren in rap tempo. 

Trias Westland wordt uitgevoerd door een multidisciplinair team met zeer ervaren en deskundige mensen uit verschillende bedrijven. 

De Mijnbouwwet uit 2002 stelt regels voor olie- en gasboringen en is ook van toepassing op geothermie. Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) houdt toezicht op de uitvoering van geothermieprojecten. 

Dat heeft ten eerste te maken met de samenstelling en dikte van de gesteentepakketten in ons land. Op plaatsen met oudere gesteentepakketten op geringe diepte komen relatief hoge temperaturen voor. Daarnaast moet het gesteente voldoende poreus en doorlatend zijn om water te kunnen oppompen en terugleiden. In Zuid-Holland zijn de Onder-Krijtzandstenen erg geschikt voor geothermie en de Trias zandstenen op een aantal locaties waarschijnlijk ook.

Verder speelt er een economische factor in Westland: telers kunnen met geothermie profiteren van stabiele energieprijzen en inspelen op de vraag naar duurzaam geteelde producten. Daarmee is geothermie goed voor de concurrentiepositie van de Greenport. De glastuinbouw loopt van oudsher voorop met duurzame oplossingen voor energievraagstukken.

Alle geothermieprojecten in Westland zijn initiatieven van samenwerkende tuinbouwbedrijven. 

De kans op kleine bevingen in Zuid-Holland als gevolg van geothermie is zeer klein. In Zuid-Holland is de ondergrond zeer stabiel gebleken. Het evenwicht in de aarde blijft bij geothermie bovendien intact omdat het water dat opgepompt wordt weer teruggepompt wordt. Er wordt vrijwel geen materie uit de bodem weggehaald en de afkoeling van de aardlaag is een zeer geleidelijk proces.

De putten van Trias Westland bevinden zich op 2,3 tot 2,6 kilometer diepte. Er is onderzocht of op 4 kilometer diepte warmte gewonnen kon worden, maar deze aardlaag blijkt niet doorlatend genoeg om warmte te winnen.

In totaal maken 56 aangesloten deelnemers bestaande uit 54 glastuinbouwondernemers, bloemenveiling Royal FloraHolland en 345 woningen in de Lier gebruik van aardwarmte van Trias Westland.

Aan het boren naar, en de winning van de warmte zijn zware veiligheidseisen en procedures verbonden. Bij Trias Westland heeft veiligheid de hoogste prioriteit. Het projectteam heeft alle mogelijke risico’s van het project in kaart gebracht en neemt uitgebreide maatregelen ter bescherming van mensen, water- en luchtkwaliteit, bodemveiligheid, verkeersveiligheid en een succesvolle exploitatie van het project. 

Trias Westland heeft een QHSE-systeem opgesteld. Dit wil zeggen dat alle procedures, verantwoordelijkheden en competenties zijn vastgelegd. Alle aannemers zijn beoordeeld op de QHSE-eisen en vallen onder dit systeem. Er is een QHSE-coördinator, er zijn interne audits op QHSE en ook het boormanagement houdt toezicht op QHSE.

Trias Westland werkt verder samen met partijen uit de olie- en gassector,en kennisinstellingen zoals TU Delft en TNO en heeft regelmatig overleg met vertegenwoordigers van SodM over de plannen en de voortgang.

Trias Westland heeft voor dit project de ondergrond uitgebreid geanalyseerd, een putontwerp laten maken door twee zeer deskundige bedrijven en het ontwerp door verschillende partijen laten controleren. Het is nooit met 100% zekerheid te voorspellen wat er in de diepe ondergrond precies zal worden aangetroffen. Alle maatregelen en procedures bij Trias Westland zijn erop gericht om, als er onverwachte dingen gebeuren, juist te handelen en hiervoor de (financiële) middelen beschikbaar te hebben. 

Er zijn conductors (stalen geleiderbuizen van 125 meter lengte) aangebracht, omringd met een laag cement, om de watervoerende lagen te beschermen. Vanuit deze geleiderbuizen zijn de putten geboord. Om de kracht van de ondergrond op te vangen, zijn op verschillende dieptes stalen buizen geplaatst en omringd met cement.

Bij de winning en het gebruik van aardwarmte is het belangrijk dat de putten robuust (sterk en veilig) zijn. We gebruiken hiervoor een techniek die we bij het aardwarmteproject Trias Westland voor het eerst hebben toegepast: een binnenbuis van Glasfiber versterkt Expoxy (GRE). Dit is een bewezen techniek en wordt in de olie- en gasindustrie wereldwijd gebruikt. Het gebruik van glashard materiaal (GRE) waarborgt de betrouwbaarheid van de aardwarmteputten en is goed toepasbaar voor de bestendigheid tegen corrosie.

Met ingang van 2021 moeten alle nieuwe putontwerpen voor aardwarmteputten aan een corrosiebestendige standaard voldoen. Met de Industriestandaard Duurzaam Putontwerp garandeert de sector dat je aardwarmte veilig en verantwoord kunt winnen zonder risico voor de drinkwatervoorziening.

Er zijn sensoren rond de boortoren die continu eventuele schadelijke stoffen in de lucht meten. We verwachten dat het meekomende gas voor 80-90% zal bestaan uit brandbaar methaan. Daarnaast is er waarschijnlijk wat stikstof en kooldioxide in het gas aanwezig. De kooldioxide wordt zoveel mogelijk in de waterstroom opgelost gehouden, het methaangas wordt verbrand.

Het contact met omwonenden is goed, persoonlijk, actief en open over de exploitatiefase. Er worden nieuwsbrieven verstuurd en een 24/7 bereikbaar telefoonnummer.

Trias Westland kan geen garanties geven. Bij direct omwonenden zijn voorafgaand aan de boring bouwkundige opnames gedaan aan de woningen, schuren en kassen.

Stuur een e-mail naar info@triaswestland.nl of bel met telefoonnummer: 06 - 2542 1860 (locatie).